Nasze codzienne wybory żywieniowe nie tylko wpływają na nasze zdrowie, ale również na czystość środowiska. To, po jakie produkty sięgamy w markecie, ma ogromne znaczenie dla ekosystemu i planety. Dobrze jest więc słyszeć, że coraz więcej osób pragnie żyć w zgodzie z naturą i wybiera rozwiązania, które minimalizują zanieczyszczenie powietrza oraz ziemi. Dużą popularnością cieszy się obecnie dieta planetarna, czyli sposób odżywiania mający na celu ochronę zdrowia ludzi i dobrostanu naszej planety.
Czym charakteryzuje się dieta planetarna?
Dieta planetarna to zaproponowana przez ekspertów Komisji EAT-Lancet koncepcja sposobu żywienia, która skupia się na poprawie ludzkiego zdrowia oraz czystości środowiska. Jej główną intencją jest zapewnienie odpowiedniego odżywiania dla rosnącej populacji świata, jednocześnie minimalizując negatywny wpływ produkcji żywności na ekosystem. W tej kwestii należy wiedzieć, że wszystkie działania związane z wyrobem oraz sprzedażą artykułów żywnościowych odpowiadają nawet za 37% emisji gazów cieplarnianych. Dodatkowo mogą zużywać ogromne ilości słodkiej wody, co zdecydowanie wskazuje na konieczność ratowania środowiska. Dieta planetarna opiera się głównie na produktach roślinnych, nieprzetworzonych, w ten sposób ograniczając uruchamianie procesów produkcyjnych. Jej stosowanie może przynieść wiele korzyści dla naszego samopoczucia, a w dłuższej perspektywie dla czystości planety.
Główne założenia diety planetarnej
Podstawą diety planetarnej jest zwiększenie spożycia produktów roślinnych, takich jak warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, rośliny strączkowe oraz orzechy i nasiona. Ogranicza się zatem konsumowanie mięsa, zwłaszcza czerwonego i przetworzonego. Poszukuje się jego zamienników wśród roślinnych źródeł białka. Mleko, jajka i pozostałe produkty odzwierzęce można spożywać, lecz w umiarkowanych ilościach. Bazę żywienia powinny stanowić warzywa oraz owoce, najlepiej w ilości 200-600 g na dobę. Przy czym warzyw należy przyjmować więcej niż owoców. To w nich znajdziemy cenne tłuszcze oraz węglowodany. W jadłospisie nie może również zabraknąć takich produktów jak ryż, kukurydza, oleje roślinne czy ryby. Oprócz tego dieta planetarna kładzie nacisk na wybór lokalnych dostawców oraz kwestię redukcji marnowania żywności. Powinna być dostosowana do zapotrzebowania kalorycznego, wieku, płci, stanu zdrowia, a ponadto powinna uwzględniać sezonowe produkty.
Dieta planetarna a planeta
W obliczu zmian klimatycznych, degradacji gleb i kurczących się zasobów wody, konieczne jest ograniczenie wpływu produkcji żywności na planetę. Model diety planetarnej stara się eliminować wszystko to, co mogłoby zaszkodzić środowisku. Jednym z głównych założeń jest spożywanie mniejszej ilości mięsa, którego produkcja wiąże się z dużą emisją CO₂ i wysokim zużyciem wody. Czy wiedziałeś, że do wyprodukowania 1 kg wołowiny potrzeba aż 43 000 litrów wody? Przy czym produkcja 1 kg zboża wymaga jedynie 1 000 litrów. To znacząca różnica, której “koszt” musi ponosić nasza planeta.
Dieta planetarna a korzyści zdrowotne
Dieta planetarna opierająca się na spożywaniu dużej ilości warzyw i owoców przynosi wiele korzyści zdrowotnych dla ludzkiego organizmu. Badania wskazują przede wszystkim, że to podejście żywieniowe obniża ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Ograniczenie tłuszczów nasyconych i przetworzonych produktów zmniejsza poziom cholesterolu oraz wspiera prawidłową pracę serca. Również redukcja ilości cukru przyczynia się do poprawy kondycji fizycznej. Dieta planetarna pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała, zapobiegając otyłości oraz różnym chorobom przewlekłym, takim jak cukrzyca czy nadciśnienie. Ponadto większa ilość przeciwutleniaczy i witamin wzmacnia nasz układ odpornościowy. Warto więc żyć zgodnie z zasadami diety planetarnej, aby cieszyć się pełnią zdrowia na kolejne lata.
Jak przejść na dietę planetarną?
Przejście na dietę planetarną nie jest możliwe z dnia na dzień. Nagła zmiana nawyków może skutkować frustracją, ale być też sporym szokiem dla naszego organizmu. Dlatego najważniejsze w tym procesie jest stopniowe wprowadzanie produktów roślinnych oraz powolne eliminowanie artykułów odzwierzęcych. Warto szukać przepisów, których bazą są warzywa, owoce, rośliny strączkowe i pełnoziarniste produkty zbożowe. Mięso należy powoli zastępować białkiem roślinnym, które znajdziemy w soczewicy, ciecierzycy czy tofu. Na początek zrezygnujmy z czerwonej odmiany oraz mięsa mocno przetworzonego. Kurczak czy indyk w diecie planetarnej są jak najbardziej dozwolone, o ile zakupujemy je od sprawdzonych dostawców i spożywamy w umiarkowanej ilości. Nabiał i jaja także powinny być skromniej konsumowane. Pamiętajmy, że zmiana nawyków żywieniowych to proces wymagający cierpliwości oraz zaangażowania. Nie musi być radykalna — najważniejsze jest to, że dokonujemy, chociażby minimalny postęp.
Czy dieta planetarna jest dla każdego?
Dieta planetarna to model żywienia, który łączy troskę o zdrowie człowieka i ochronę środowiska. Jednak czy jest odpowiedni dla każdego? W teorii cechuje się elastycznością, co oznacza, że osoba przechodząca na dietę może dowolnie modyfikować swój jadłospis, o ile przestrzega głównych założeń diety planetarnej. Wyzwaniem jest natomiast dobór takich produktów żywnościowych, aby zapewnić sobie zbilansowany plan odżywczy. W szczególności osoby z niedoborem żelaza, witaminy B12 czy białka powinny zwrócić uwagę na odpowiednie źródła tych składników, np. rośliny strączkowe, orzechy lub wyroby wzbogacone. Problemem mogą być również istniejące choroby przewlekłe: cukrzyca oraz dolegliwości trawienne. Mimo to dieta planetarna jest polecana dla wielu osób, a w tym dzieci i seniorów. Jeżeli będziemy dbać o właściwą podaż białka, tłuszczy czy witamin, już wkrótce możemy zauważyć pierwsze pozytywne zmiany w swoim samopoczuciu.
W jaki jeszcze sposób można dogłębniej zadbać o zdrowie? Nabywając wygodny materac marki SleepMed! W salonach w Ruda Śląska znajdziemy produkty, które doskonale poprawiają jakość codziennego snu. Nie zapominajmy, że nocny wypoczynek odpowiada za kompleksową regenerację organizmu, a tym samym nasze samopoczucie w ciągu dnia.
Dieta planetarna proponuje holistyczne podejście do odżywiania, które zdecydowanie warto poznać i przetestować. Należy wiedzieć, że ograniczenie spożycia mięsa, zwiększenie udziału produktów roślinnych oraz zmniejszenie marnowania żywności to kroki mogące znacząco wpłynąć na ochronę środowiska i ludzkie zdrowie. Nawet najdrobniejsze zmiany mogą być w tej kwestii na wagę złota. Gdyby każdy z nas podejmował bardziej świadome decyzje żywieniowe, ekosystem pozostałby czystszy i bardziej przyjazny człowiekowi na kolejne lata.
Przeczytaj także: Sennik: Ukruszony ząb we śnie
