Ambicja i chęć sprawdzenia się czasem sprawiają, że nakładamy na siebie za dużo presji. Sumienne wykonywanie obowiązków to jedno, jeśli jednak nie umiemy odciąć się od zadań i czujemy się, jakbyśmy cały czas byli w pracy, to znak, że coś jest nie tak. Niektóre przypadki mogą nawet doprowadzić do pracoholizmu. Dlaczego brak równowagi między życiem prywatnym a zawodowym jest tak niebezpieczny?
Czym jest pracoholizm?
Pracoholizm to rodzaj uzależnienia behawioralnego, które zmusza do nieustannego myślenia o pracy i przekładania swojego życia zawodowego nad potrzebami i dobrym samopoczuciem. Osoba uzależniona nie umie odciąć się od spraw związanych z pracą nawet na moment. Wyraża obsesyjną chęć wykonywania zadań i pracowania, a brak możliwości zajęcia się obowiązkami pracowniczymi wprawia ją w duży dyskomfort. Przez to na bok zostają odsunięte tak kluczowe aspekty, jak odpoczynek czy pielęgnowanie relacji.
Skutki przepracowania
Przepracowanie to niezwykle niebezpieczny rodzaj uzależnienia, ponieważ zmusza nasze ciało do ciągłego wysiłku. Osoba chora ani na moment nie potrafi się stuprocentowo zrelaksować, bowiem niezmiennie towarzyszą jej praca. Stan ten może doprowadzić do pojawienia się takich skutków jak:
- zmęczenie,
- osłabienie organizmu,
- spadek odporności,
- bezsenność,
- przewlekły stres,
- pojawienie się stanów lękowych,
- zaburzenia psychiczne, jak na przykład depresja,
- problemy z układem trawienia,
- problemy z pracą serca, zawały,
- mniejsza efektywność i produktywność,
- zaniedbanie innych sfer życia,
- pogorszenie relacji z bliskimi.
Jak widzimy, skutki pracoholizmu odnoszą się zarówno do naszego zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Stan ten może doprowadzić do nieprzyjemności, których odwrócenie się będzie niezwykle ciężkie. Co więcej, cierpią przez niego również kontakty z innymi ludźmi – pracoholik ma trudność z utrzymywaniem relacji, ponieważ nie ma czasu na spotkania i pielęgnowanie relacji. Nawet gdy udaje mu się już porozmawiać z kimś, najczęściej jedyny temat, który go interesuje, to jego życie zawodowe. Nawet w miejscu pracy może napotkać problem z innymi, ponieważ pracoholicy często charakteryzują się perfekcjonizmem i agresją, które uniemożliwiają im skuteczną współpracę z innymi. Nierzadko zdarza się, że pracoholik stara się porozumieć jedynie ze swoim szefem, którego zazwyczaj bardzo sobie ceni.
Jak poradzić sobie z pracoholizmem?
Możemy zauważyć, że pracoholizm, tak jak każde uzależnienie, działa na nas krzywdząco. Z tego względu, zatrudniając się w nowym miejscu, powinniśmy dopilnować, aby postępować zgodnie z zasadami. Niezbędne jest zorganizowanie sobie czasu tak, byśmy mieli okazję zarówno do pracy, jak i odpoczynku. Pamiętajmy, że nasze obowiązki nie powinny stawać się ważniejsze od snu czy pożywienia.
Zapobiegnięcie pracoholizmowi umożliwi nam ponadto ćwiczenie asertywności i umiejętność stawiania granic. Dzięki temu nawet jeśli nasze stanowisko jest wymagające, nie damy sobie wejść na głowę i nie będziemy przejmować obowiązków innych. W ten sposób łatwiej będzie nam zachować równowagę i zadbać o czas do relaksu.
Jednak w przypadku, w którym pracoholizm u danej osoby jest mocno rozwinięty, należy zwrócić się o pomoc do psychologa lub psychoterapeuty. Mogą oni zaproponować różne sposoby leczenia, w tym terapię poznawczo-behawioralną, która powszechnie wykorzystywana jest przy uzależnieniach. Niezbędnym elementem będzie uświadomienie sobie przez samego chorego, że posiada poważny problem. To wpłynie na postęp w leczeniu i szybsze poradzenie sobie z kłopotem.
Psychoterapia umożliwi choremu zapanowanie nad nerwowością i stresem. Podczas niej pracoholik nauczy się pracować według zdrowego dla niego harmonogramu, pozna zasady samokontroli, a do tego będzie miał okazję do poprawienia swojego poczucia wartości oraz pewności siebie. Psycholog zapewni wsparcie i zrozumienie, którego chorym często wtedy brakuje. Sesje terapeutyczne wpłyną pozytywnie nie tylko na samopoczucie osoby, ale i jej zdolności do zawierania relacji z innymi.
Czym jest work-life balance?
W zmniejszeniu poziomu pracoholizmu pomóc może ponadto propagowanie zdrowego podejścia do pracy oraz odpowiednia edukacja. Jednym z elementów, które warto poruszyć w ramach tego zagadnienia, jest tzw. work-life balance. Termin ten określa stan równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. W wielu firmach ciągle zyskuje on na popularności. Work-life balance zakłada, że w naszym życiu mamy czas zarówno na wypełnienie swoich obowiązków, jak i czerpanie radości z różnych przyjemności oraz relaksu. Nie wymaga ona od nas poświęcenia dla pracy, robienia nadgodzin czy wykonywania nadprogramowych zadań. W work-life balance chodzi o to, abyśmy my, jako pracownicy, czuli się dobrze w naszym miejscu pracy. Jest to bardzo ważne, ponieważ utrzymanie takiej równowagi sprawia, że stajemy się efektywniejsi i bardziej produktywni. Wynika to z faktu, że mamy wystarczająco dużo czasu, aby odpocząć. Dzięki temu podczas czasu przeznaczonego na pracę możemy dać z siebie wszystko.
Nie pozwólmy sobie wpaść w sidła pracoholizmu. Zadbajmy o zdrową równowagę w naszym życiu, aby uniknąć przepracowania i niepotrzebnego stresu. Nawet jeśli czekają na nas ważne obowiązki, nie bagatelizujmy odpoczynku. Postępujmy z zasadą work-life balance, a na pewno zachowamy dobre samopoczucie.
